De voorzieningenrechter van de rechtbank Den Haag heeft op 20 februari 2025 uitspraak gedaan in een kort geding tussen de Nederlandse Vereniging van Weerbedrijven (NVWB) en de Staat der Nederlanden (KNMI). De rechter heeft alle vorderingen van de NVWB afgewezen, waardoor het KNMI zijn gratis weerberichten met locatie-specifieke gegevens mag blijven aanbieden. Daarnaast grijpt de rechter niet in het wetgevingsproces dat gaande is om prognose radarbeelden aan de KNMI-app toe te voegen.
Wat betekent dit vonnis? Hieronder leggen we het uit.
Achtergrond: commercieel belang versus publieke dienst
De NVWB is een belangenorganisatie voor particuliere weerbedrijven, zoals Buienradar, Weeronline en Weerplaza. Deze bedrijven bieden hun weerberichten aan via apps en websites en verdienen daar geld mee. Het KNMI, een overheidsinstantie, biedt daarentegen gratis weerberichten aan via zijn eigen app en website.
De NVWB is van mening dat het KNMI zich moet beperken tot een basisweerbericht en niet mag concurreren met commerciële aanbieders. In dit kort geding probeerde de NVWB te bereiken dat:
• Het KNMI stopt met het aanbieden van weerberichten met locatie-specifieke gegevens.
• Het KNMI geen prognose radarbeelden in de app mag opnemen.
• De NVWB betrokken wordt bij besluitvorming over de dienstverlening van het KNMI.
Uitspraak: waarom worden de vorderingen van NVWB afgewezen?
De rechter wees alle vorderingen van de NVWB af. De belangrijkste overwegingen:
1. Geen spoedeisend belang bij locatie-specifieke gegevens
De KNMI-app biedt al sinds 2017 weerberichten met locatie-specifieke informatie aan. De NVWB heeft niet kunnen aantonen dat er een dringende noodzaak is om dit nu via een kort geding te stoppen. Zonder spoedeisend belang kan de rechter in kort geding geen ingrijpende beslissing nemen.
2. Rechter kan niet ingrijpen in wetgevingsproces
Over de vraag of het KNMI in de toekomst prognose radarbeelden mag aanbieden, wordt momenteel een politieke beslissing genomen. De rechter stelt dat het niet zijn taak is om in zo’n lopend wetgevingsproces in te grijpen. Dat is aan de regering en het parlement.
3. Geen recht op inspraak voor de NVWB
De NVWB wilde meer invloed krijgen op beslissingen over de dienstverlening van het KNMI. De rechter oordeelde echter dat beleidsvorming en wetgeving een taak van de overheid zijn, niet van commerciële partijen. Het toewijzen van deze eis zou de NVWB een ongeoorloofde invloed op wetgeving geven.
Wat betekent dit voor de weerbedrijven en het KNMI?
Dit vonnis betekent dat het KNMI zijn huidige diensten mag blijven aanbieden en dat de uitbreiding met prognose radarbeelden via de reguliere wetgevingsprocedure verloopt. Commerciële weerbedrijven moeten dus rekening houden met een mogelijk uitgebreidere gratis KNMI-app in de toekomst.
Voor het KNMI is dit een bevestiging dat het binnen de wet opereert en dat de ontwikkeling van de weerapp niet zonder meer als oneerlijke concurrentie wordt gezien.
Voor de NVWB en haar leden is dit een tegenvaller. Zij hadden gehoopt de uitbreiding van de KNMI-app te kunnen tegenhouden en meer inspraak te krijgen in de besluitvorming.
De rechter heeft een duidelijke lijn getrokken tussen commerciële belangen en de publieke taak van het KNMI. De uitspraak bevestigt dat het aanbieden van weerinformatie door een overheidsinstantie niet automatisch oneerlijke concurrentie is, zolang dit binnen de wettelijke kaders blijft. Het is nu aan de politiek om te beslissen of en hoe het aanbod van de KNMI aangepast wordt.
