Stel: uw vaste leverancier kan door problemen niet meer leveren. U zoekt een alternatief, vindt een producent die iets maakt dat “er sprekend op lijkt”, en u denkt: prima oplossing. Maar dan blijkt dat die nieuwe producten eigenlijk inbreuk maken op het auteursrecht een ander. Dat overkwam Beukenhorst B.V., een koffiebrander die jarenlang het “Alta”-servies afnam via een vertrouwde leverancier.
Toen die niet meer kon leveren, bestelde Beukenhorst bijna 45.000 kopjes bij een andere producent. Ze leken sterk op het originele ontwerp van het Alta-kopje, dat inmiddels eigendom was van Royal Tableware. Die stapte naar de rechter.
Wat oordeelde het hof?
In april 2025 bevestigde het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden dat Beukenhorst inderdaad auteursrechten had geschonden. Het feit dat de oorspronkelijke leverancier niet meer kon leveren, was geen geldige reden om kopjes te laten namaken. Ook als het om leveringsproblemen gaat, blijft het auteursrecht overeind. Royal Tableware hoefde dus niet te dulden dat er kopieën van hun ontwerp op de markt verschenen.
Schadevergoeding bij auteursrechtinbreuk: hoe wordt die berekend?
In eerste instantie werd Beukenhorst veroordeeld tot ruim € 42.000 aan schadevergoeding. Het hof verlaagde dat bedrag iets, naar € 22.527, onder andere omdat de horeca tijdens corona minder kopjes afnam en een deel van de voorraad later werd vernietigd. De rechter volgde grotendeels de redenering van Royal Tableware: als Beukenhorst geen inbreuk had gemaakt, zou zij bij hen de originele kopjes hebben gekocht. De winst die Royal Tableware daardoor is misgelopen, moest worden vergoed.
De eis van extra schadevergoeding wegens “verlies aan exclusiviteit” wees het hof af. Volgens de rechter was er niet genoeg bewijs dat de reputatie van het merk daadwerkelijk schade had opgelopen.
Wat leert u hiervan als ondernemer?
Deze zaak laat zien dat auteursrecht meer is dan iets voor boeken en muziek. Ook een ogenschijnlijk simpel voorwerp zoals een koffiekopje kan auteursrechtelijk beschermd zijn – als het ontwerp voldoende “eigen” is. Het maakt daarbij niet uit of u het kopje zelf maakt of laat maken door een derde partij. Ook wie de kopjes afneemt, uitdeelt of gebruikt in zijn eigen bedrijfsvoering, kan aansprakelijk zijn voor inbreuk.
Leveringsproblemen zijn geen excuus. En een vage e-mail waarin een andere partij zegt “geen bezwaar” te hebben, is onvoldoende bewijs van toestemming. Alleen de echte rechthebbende, degene met het auteursrecht, mag bepalen of een ontwerp mag worden gebruikt.
Hoe voorkomt u dit soort risico’s?
- Laat ontwerpen controleren: Laat bij twijfel altijd nagaan of een ontwerp auteursrechtelijk beschermd is.
- Vraag om garanties: Laat uw leverancier zwart-op-wit verklaren dat er geen rechten van derden op het product rusten en check dat eventueel zelf.
- Vraag om toestemming: Twijfelt u of iets lijkt op een bestaand product? Neem contact op met de rechthebbende.
- Bewaar documentatie: In een juridische procedure is het belangrijk om te kunnen aantonen wat u precies heeft gedaan en waarom.
Deze uitspraak laat zien dat ook gebruiksvoorwerpen zoals koffiekopjes auteursrechtelijk beschermd kunnen zijn. Voor ondernemers is het belangrijk om alert te zijn bij het inkopen of laten maken van producten die lijken op bestaande ontwerpen. Zelfs als dat gebeurt uit praktische overwegingen, zoals leveringsproblemen, kan sprake zijn van een inbreuk.
