Bij het ontwikkelen van producten komt het vaak voor dat meerdere partijen samenwerken. Maar wat gebeurt er als de samenwerking stopt en beide partijen aanspraak maken op de rechten van het product? Recentelijk speelde een zaak rondom een apothekerssorteerkast, waar een samenwerking eindigde in een juridische strijd over auteursrechten. Dit laat zien hoe belangrijk het is om vanaf het begin duidelijke afspraken te maken.
Wat speelde er in de zaak?
In deze zaak werkten twee partijen samen aan de ontwikkeling van een apothekerssorteerkast.
Deze sorteerkast helpt apotheken om recepten efficiënt te verwerken tot en met de uitgifte. Het ontwerp omvat onder meer bewegingssensoren en gekleurde verlichting in de vakken. De ene partij ontwikkelde software en elektronica, terwijl de andere partij verantwoordelijk was voor het ontwerp en de productie van de kast. Gedaagde schakelde eiser in vanwege diens software-expertise, wat leidde tot een samenwerkingsovereenkomst, waarin onder meer het volgende is vermeld:
[ [eiser] ] ontwikkelt en levert de software alsmede de benodigde elektronische componenten”
“5. Partijen geven elkaar over en weer exclusiviteit.
[gedaagde 1] zal geen soortgelijke software of elektronische componenten elders bestellen of laten maken; (…).”
Later ontstond er echter onenigheid tussen partijen, wat resulteerde in een beëindiging van de samenwerking. De partijen legden de gemaakte afspraken vast in een vaststellingsovereenkomst Gedaagde ging verder ging met de ontwikkeling van de apothekerssorteerkast met behulp van nieuw ontwikkelde software. Dit leidde tot een geschil over intellectuele eigendom. De softwareontwikkelaar claimde dat de sorteerkast een auteursrechtelijk beschermd werk was en dat hij als maker recht had op exclusief gebruik. Volgens hem was de kast het resultaat van zijn creatieve keuzes en droeg het zijn persoonlijke stempel. Ook beweerde hij dat de samenwerkingsovereenkomst een licentie aan het apothekersbedrijf gaf om de kast te gebruiken, maar dat dit recht eindigde bij de beëindiging van de samenwerking.
De rechter oordeelde echter dat veel keuzes functioneel en technisch bepaald waren, waardoor auteursrechtelijke bescherming niet van toepassing was. De rechter vond dat veel van de keuzes – zoals het gebruik van sensoren, verlichting en materiaalkeuzes – technisch waren ingegeven. Daardoor miste het product de noodzakelijke creatieve stempel van de maker om voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen. Meer lezen over wanneer iets niet auteursrechtelijk beschermd hier? Lees hier.
Samenwerkingsovereenkomsten: essentieel voor duidelijkheid
De partijen hadden in eerste instantie een samenwerkingsovereenkomst gesloten waarin exclusiviteit werd afgesproken. Toch ontstond er later onenigheid over wie welke rechten had. Dit benadrukt het belang van een goede en duidelijke overeenkomst. In een samenwerkingsovereenkomst kunt u afspraken vastleggen over:
• Wie eigenaar/auteursrechthebbende is van de ontwikkelde technologie of het product;
• Welke licenties worden verleend;
• Wat er gebeurt bij het beëindigen van de samenwerking, geldt er een geheimhouding?
• Mogelijke alternatieven voor juridische procedures: mediation of duidelijke contracten kunnen voorkomen dat u in langdurige en kostbare rechtszaken belandt.
Met een heldere overeenkomst voorkomt u conflicten en weet u wat uw rechten en verplichtingen zijn.
Wat betekent deze zaak voor ondernemers?
Deze zaak toont hoe belangrijk het is om goed na te denken over intellectueel eigendom tijdens de ontwikkeling van een product. Door vanaf het begin juridisch advies in te winnen, voorkomt u problemen achteraf.
Een aantal lessen uit deze zaak zijn:
• Technische of functionele ontwerpen komen in principe niet in aanmerking voor auteursrechtelijke bescherming;
• Zorg ervoor dat uw creatieve keuzes goed gedocumenteerd zijn, mocht u ooit moeten bewijzen dat uw werk auteursrechtelijk beschermd is;
• Maak heldere afspraken in een samenwerkingsovereenkomst;
• Besef dat een samenwerkingsovereenkomst niet altijd voldoende is; soms is het nodig om aanvullende afspraken te maken, bijvoorbeeld een akte van auteursrecht overdracht.
Innovatie brengt niet alleen kansen, maar ook uitdagingen met zich mee, vooral als meerdere partijen samenwerken. Deze zaak laat zien hoe belangrijk het is om intellectuele eigendomsrechten en gemaakte afspraken in samenwerkingen goed vast te leggen. Heeft u vragen over auteursrecht, samenwerkingsovereenkomsten of het beschermen van uw innovaties? Neem gerust contact op.
